Zonder kunstmest en krachtvoer boeren is niet makkelijk
Kunstmest en veevoer afzweren is geen sinecure, benadrukken de boeren en organisaties die er ervaring mee hebben. Gras, koeien, stallen, landbouwopleidingen, allemaal zijn ze de afgelopen honderd jaar tot in de puntjes toegespitst op een systeem waarin alles draait om kunstmest en krachtvoer.
Werken zonder of met veel minder kunstmest en krachtvoer betekent ander gras, andere koeien, andere stallen, een andere manier van bedrijfsvoering.
Biologische boeren hebben bijvoorbeeld graag zo veel mogelijk klaver in hun weiland. Niet alleen omdat koeien het graag eten, maar ook omdat die plant bacteriën met zich meebrengt die stikstof uit de lucht direct in de plant stoppen. Dé manier waarop ecosystemen zelf stikstof vastleggen, zonder de omgeving te vervuilen.
Om klaver niet steeds opnieuw te hoeven inzaaien, moet het ecosysteem zelf groeien. Dat gebeurt niet van de ene op de andere dag. Witte klaver is van nature misschien wel de algemeenste plant van Nederland, maar heeft toch tijd nodig om zich te vestigen. Net als de insecten en andere organismen die bijdragen aan de productiviteit.