|
Cees Grimbergen: |
| Het is natuurlijk een
heerlijk idee dat u op een bepaalde leeftijd kunt stoppen met werken en
toch voldoende inkomen blijft houden om comforta-bel te leven. Om daar zeker van te kunnen zijn, moeten de meeste Nederlandse werknemers zich aansluiten bij een pensioenfonds. Gemiddeld draagt een werkende Nederlander één dagloon per vijfdaagse werkweek af aan het pensioenfonds: de pensioenpremie. Dat geld wordt - in het ideale geval - verstandig belegd, zodat er na de pensionering een flink bedrag klaarligt voor een zorgeloze oude dag. |
|
GESCHOKT VERTROUWEN Na de kredietcrisis van 2008 kreeg Nederland namelijk te maken met een pensioencrisis. De beleggingen van de pensioenfondsen leverden door de lage rente veel minder op dan gedacht, en bovendien1 5 bleek veel geld te zijn gestoken in risicovolle, onverstandige beleggingen. Om het hoofd boven water te houden, moesten de fondsen enkele drastische maatregelen nemen. Veel aangesloten werknemers moesten meer pensioenpremie gaan betalen, en gepensioneerden kregen minder uitgekeerd.Voor werknemers met een rotsvast vertrouwen in het pensioenstelsel kwamen deze maatregelen als een complete verrassing. |
|
GEHEIMHOUDING dook Cees Grimbergen in de wereld van de Nederlandse pensioenindustrie. In zijn eerste documentaire 'Zwarte zwanen' probeerde de journalist en presentator van 'Hollandse zaken' te doorgronden wat er gebeurt met de bijna 1.250 miljard euro die Nederlandse werknemers gezamenlijk opzij legden. Dat bleek niet eenvoudig. Grimbergen: "Ik ben er in het eerste deel van 'Zwarte zwanen' al achter gekomen dat er in de wereld van pensioenbeleggers een fundament van geheimhouding zit. En hoewel het moeilijk was, kreeg ik hier en daar nog wel toegang. Dan dachten ze 'Ach, een journalist van Max, daar kunnen we gewoon ons positieve verhaal aan vertellen en die neemt dat dan kritiekloos over.' Maar voor het tweede deel van 'Zwarte zwanen' gingen alle poorten dicht en toen toonde de pensioenwereld eigenlijk zijn ware gezicht aan mij. Er zijn mensen in die wereld die me liever zien gaan dankomen. Ze houden niet van tegenspraak en kritische vragen." |
|
SPIJTOPTANT ik bericht van Michael van Bemmelen, een Nederlandse zakenbankier die 25 jaar op Wall Street heeft gewerkt en in 2008 uit gewetensnood uit die wereld is gestapt. Als spijtoptant waarschuwt hij Nederlandse werknemers: vertrouw de beleggers niet blind. Maar dat is er maar eentje. Ondertussen zijn er honderdduizenden individuen die er belang bij hebben dat het huidige systeem gehandhaafd blijft" Dat systeem is voor de leek extreem lastig te doorgronden. Werknemers dragen pensioenpremie af aan pensioenfondsen, die het geld beschikbaar stellen aan investeringsfondsen. Die schuiven het geld weer gedeeltelijk door naar private equity-firma's als Apax, KKR en CVC: dat zijn investeerders die zich bezig houden met het kopen, winstgevend maken en doorverkopen van bedrijven. Via deze constructie zijn Nederlandse ambtenaren en verpleegkundigen - vaak zonder het te weten - voor een groot deel eigenaar van bijvoorbeeld V&D. Grimbergen: "Er zit zoveel Nederlands pensioengeld in V&D dat er een directe relatie is tussen het belang van de pensioenpremie betaler en een loonsverlaging van de Nederlandse werknemers van V&D. Hoe lager hun loon, hoe hoger het rendement van de pensioenfondsen. Terwijl er zo miljoenen worden weggezogen uit Nederlandse bedrijven, zeggen de pensioenfondsen: 'Kijk,het gaat goed met ons. De dekkingsgraad is weer op peil'. Maar dat Nederlandse bedrijven zo naar de afgrond worden geholpen is toch vrij saillant." |
|
TEGELS LICHTEN krijgen. "Eigenlijk had ik in deel 3 graag de clichés over de financiële wereld willen doorbreken. Willen zeggen dat de Nederlandse pensioenbeleggers het zo goed mogelijk doen; dat ze een baken van rust zijn in een turbulente financiële wereld. Dat was een veel mooiere slotsom geweest dan het verhaal dat het nu geworden is: het is nog erger dan je denkt! Ook had ik graag een perspectief willen schetsen: hoe zou het anders kunnen? Maar er is zoveel mis dat ik daar niet aan toe ben gekomen. Het systeem is sinds de crisis van 2008 totaal niet gewijzigd en de banken zijn zo groot en machtig dat je er niet omheen kunt." Een blij mens word je niet van deze materie. Waarom blijft Grimbergen dan toch om wroeten? "Een drijfveer is de drang tot rechtvaardigheid die elke journalist heeft. Ik wil de feiten laten zien, de tegels lichten in de pensioenwereld. Daarom volg ik het pensioenspoor over de hele wereld." |